Dorp Ee

Zoek de vlasbloemen en maak kans op een prijs

In Ee staat het Vlasmuseum. Weet jij wel wat vlas is?

Als je ernaar vraagt demonstreren vrijwilligers van het museum hoe vroeger van een vlasplant linnen werd gemaakt.

Ga op ontdekkingstocht door het dorp. Vanuit het museum start de speurtocht van ongeveer 1 km. Op 3 verschillende plaatsen in het dorp, die met vlas te maken hebben, zijn vlasbloemen te vinden. Zoek ze alle 7 en beantwoord de vragen. Bij elke vraag hoort een letter en die letters vormen samen een woord.

Heb je alle letters en het woord gevonden? Dan maak je kans op het nieuwe kinderboek 'Het meisje en de magische vlasbloem'.

Zoek de vlasbloemen

• 20 oktober: 10:00 - 12:00
• 20 oktober: 13:00 - 15:00
• 27 oktober: 10:00 - 12:00
• 27 oktober: 13:00 - 15:00

Leeftijd: 4-12 jaar
Genre: Erfgoed/cultuurhistorie
Provincie: Friesland

Vlasmuseum It Braakhok i.s.m. Klasina van der Werf
Foeke Sjoerdsstrjitte 9
9131 LB Ee
06 - 30964560

EE – In de maand september kunnen mensen oude truien inleveren bij het vlasmuseum in Ee. Het gaat om truien die voor 80% tot 100% van wol zijn gemaakt. Wol is namelijk prachtig materiaal dat goed hergebruikt kan worden. De truien kunnen worden ingeleverd in de mand die in het vlasmuseum staat.

Aanleiding voor deze inzamelingsactie is het project van designlab It Erfskip dat op 11 augustus van start is gegaan in het vlasmuseum. Op die dag is er ook oude kleding ingezameld waar in totaal 2018 echte 'Fryske truien' van worden gemaakt.
De oude truien worden na de inzamelingsactie geselecteerd op kleur, waarna de kleding zal worden teruggebracht tot vezels. Hierna worden deze vezels gecombineerd met linnen uit het vlasmuseum om weer nieuw materiaal te maken. Met dit materiaal kunnen dan circulaire Fryske truien worden gemaakt. 

Als mensen die hun trui inleveren hun naam, adres en/of e-mailadres achterlaten krijgen ze 5 euro korting op aanschaf van de trui. Wil je meer weten over dit project en hoe je in het bezit kan komen van de Fryske trui kijk dan op http://www.frysketrui.frl

Openluchtmuseum De Sûkerei aan de Trekwei in Damwâld houdt zaterdagmiddag 15 september van 13.00 tot 17.00 uur de Dag van de Natuur. De heren van vlasmuseum It Braakhok uit Ee zijn daarbij aanwezig om demonstraties te geven. Daarnaast is er een eendenkorfvlechter, een sokkenbreimachine, een palingrokerij, je kunt met een bokkekar ritjes maken over het terrein of een pijl en boog maken. Ook zijn er diverse natuurproducten zoals honing, pompoenen en geitenkaas.
Uiteraard zijn de cichoreidrogerij, de 3 wâldhúskes en de nieuwe poldermolen op deze dag te bezichtigen. De vrijwilligers zijn gekleed in de sfeer van vroeger. Een bijzonder kopje cichorei-koffie met een eigen 'Sûkereike' (cichoreikoekje) erbij mag deze middag natuurlijk niet ontbreken.

BLIJE - De Noordoost-Friese vlasroute 'Follow the blue line' is een groot succes geworden. Dat concluderen alle deelnemers langs de route. Honderden geïnteresseerden bezochten deze zomer de route langs vlasvelden in Marrum, de ambachtelijke textieldrukkerij in Blije, de tentoonstelling van Hein Sterk in Ferwert, de demonstraties eendenkorven maken in Holwerd, het vlasmuseum in Ee en hotel-restaurant 'De Waard van Ternaard' waar het eten geserveerd werd op vlasservies.

Vooral de laagdrempelige sfeer sprak de bezoekers aan. Ook merkten de deelnemers dat er in een bepaalde behoefte is voorzien. ,,We hebben met veel mensen gepraat die van oudsher 'iets' met vlas hebben. Daardoor ontstonden er goede gesprekken'', stelt Gjalt de Groot. Ook de bloeiende vlasvelden trokken veel bekijks. Mooie bijkomstigheid was volgens vlasdeskundige Hein Sterk dat het goudgele vlas nog nooit zo mooi is geweest als dit jaar.

Hoewel de dertien zaterdagen naast succesvol vooral ook zeer intensief zijn geweest voor de verschillende vrijwilligers, werd voorzichtig al nagedacht over een vervolg in 2019. ,,We denken daarbij aan een aantal Vlasdagen tijdens de bloeiperiode van het vlas'', aldus Nynke Runia, de initiatiefneemster van de vlasroute. Maar eerst werd er tijdens het evaluatiegesprek van 'Follow the blue line' – dat onderdeel was van het programma voor Culturele Hoofdstad – gezamenlijk getoost, met Friese Berenburg. Op het bijzonder gewas vlas, dat mede dankzij deze route, weer op de kaart is gezet.

De vlasbloemen aan de Ljouwerterdyk bij Marrum zijn in volle bloei. Voor mensen die de vlasroute Follow the blue line willen afleggen, is dit hét moment om dat te doen. De bloeitijd van vlas is heel kort. De vlasbloem behoort namelijk tot de Efemeriden, oftewel de eendaagse bloemen. 

De vlasplant groeit snel en na een aantal weken gaat hij zich vertakken. Er komen op deze toppen een tiental blauwe of witte bloemetjes. 's Morgensvroeg gaan de bloempjes open en tegen de middag vallen de blaadjes alweer af. Omdat de bloemetjes niet allemaal tegelijk open gaan duurt de bloei van het vlas in totaal een paar weken. Elke morgen opnieuw is dan een lichtblauw golvende zee van bloempjes te zien. Een magisch tafereel. 

De vlasbloem inspireerde Klasina van der Werf uit Ee om er een kinderboek van te maken. Hanna Terpstra uit Leeuwarden van Hatsaflatsa Illustraties maakt er sprookjesachtige tekeningen bij. Het boek wordt opgemaakt door Jan Jaap Roos van Work it out uit Noardburgum. Het boek 'Het meisje en de magische vlasbloem' verschijnt in de kinderboekenweek van 2018 en maakt onderdeel uit van een educatieproject van het vlasmuseum in Ee. 

Mensen kunnen de vlasroute Follow the blue line in de maanden juli en augustus volgen. Elke zaterdag staan de vrijwilligers paraat om bezoekers te ontvangen. 

Tekst en foto's: Klasina van der Werf

Meer informatie: https://www.vlasroute.nl/

Vanaf nu heeft Noordoost-Friesland er weer een verrassend mooie fiets- of autoroute bij: Follow the blue line. In de maanden juni, juli en augustus 2018 kunnen mensen elke zaterdag tussen 10.00 en 17.00 uur op ontdekkingstocht in Noordoost-Friesland langs leuke bezienswaardigheden die met vlas te maken hebben.

Deze vlasroute van ongeveer 30 kilometer vertelt het verhaal van de teelt van vlas tot en met het eindproduct van handbedrukt linnen. Vlas was ooit een belangrijk gewas in Fryslân waar de meest prachtige producten van werden gemaakt. De tocht - langs de velden, de ambachten en design - begint bij de ambachtelijke textieldrukkerij in Blije. Hier ontvangen zij de gratis routekaart met tips en informatie. Initiatiefneemster van de vlasroute Nynke Runia geeft in haar ambtelijke textieldrukkerij demonstraties van het bedrukken van linnen. Je kunt hier ook lekker sneupen in het winkeltje en gezellig een kopje thee of koffie drinken in de bijbehorende theetuin.

Gratis vlasservies

In Ferwert is in de aardappelloods van Hein Sterk een tentoonstelling over vlasbewerkingsmachines te zien. Gjalt de Groot gaat in Holwerd aan de slag met eendenkorven, gemaakt van vlas. In het vernieuwde vlasmuseum in Ee zitten de vrijwilligers klaar om aan de liefhebbers te demonstreren hoe je vlas bewerkt tot linnen. Wie bij hotel-restaurant 'De Waard van Ternaard' een arrangement boekt, kan na afloop van het diner een speciaal ontworpen vlasservies uitzoeken en meenemen naar huis. Vergeet niet om in Blije of in Marrum de vlasvelden te bekijken. Vooral eind juni/begin juli is dit een prachtig gezicht, als de vlasbloemen in bloei zijn.

Tekst en foto: Klasina van der Werf

Meer informatie: http://www.vlasroute.nl/

Ruim honderd mensen waren vrijdag aanwezig tijdens de heropening van vlasmuseum It Braakhok in Ee. Jong en oud 'schoten' met propjes van vlas het museum open terwijl troubadour Onno Loonstra een speciaal geschreven lied over It Braakhok ten gehore bracht.

'Wintertiid en ús heit giet nei It Braakhok. Alle dagen, lange dagen en hy komt stikken wer thús. Krekt as't flaaks, hy is rûpele en brutsen. Wy moatte nea ferjitte hoe't it froeger gie'. Loonstra verwoordde prachtig waar het deze dag eigenlijk om draaide. Precies veertig jaar geleden namen de oprichters van Stichting It Braakhok in Ee het initiatief om van het Braakhok een vlasmuseum te maken. Nu stonden de nazaten op dezelfde plek om het vernieuwde museum te openen.

Voortaan kunnen belangstellenden op eigen gelegenheid het museum bezoeken. De deuren staan 365 dagen per jaar open. ,,Met één druk op de knop heet Jaap Broersma, de bekendste inwoner van Ee, museumbezoekers van harte welkom. Hij is vereeuwigd in het museum'', aldus voorzitter Jelmer Kok van de Dorps Ontwikkelings Maatschappij (DOM) die vlak voor de opening alle medewerkers en subsidieverstrekkers bedankte.

Nadat de 'proppesjitters' door het papier waren gerend was het vlasmuseum officieel geopend en kon het publiek meteen een kijkje nemen. Daarmee stond het braakhok meteen vol. De reacties waren lovend. De verhalen over de bewerking van vlas, het zware werk van de arbeiders en de magische vlasbloem komen goed tot hun recht tussen alle oude gereedschappen achter de vitrines.

Nog voor de zomer zal ook de buitenkant van het museum en het 'flaaksplein' nog worden aangepakt. Dus voor toeristen in Noordoost-Friesland mag een bezoek aan Ee voortaan niet meer ontbreken.

Tekst en foto: Klasina van der Werf

Zo'n 130 mensen hebben vrijdagavond het vlasmuseum in Ee bezocht om te luisteren naar het verhaal van de 'proppesjitter'. Daarna konden ze genieten van koffie en taart. Verhalenverteller Jaap Broersma werd deze avond namelijk 93 jaar en trakteerde.

Rienk (11) en Iwan (9) Stellema vertolkten de rollen van pakesizzer Jaap en Jaap in zijn jonge jaren. De pakesizzer laat zijn nieuwe iPad zien. Een iPad, daar heeft pake Jaap nog nooit van gehoord ('een aai yn 'e pet?'). Hij speelde vroeger met heel ander speelgoed, dat bijna niemand meer kent: een proppesjitter. De jonge Jaap demonstreert vervolgens hoe dat gaat.

Jaap Broersma genoot zichtbaar van de avond. Maar liefst zes keer werd er voor hem gezongen en daarmee had hij de verjaardag van zijn leven. Jaap zou Jaap niet zijn als hij niet een paar extra verhalen als toegift vertelde. Hij kreeg daarmee de lachers op zijn hand.

Het verhaal van de 'proppesjitter' maakte onderdeel uit van de opening van het culturele jaar Leeuwarden-Fryslân 2018. De avond werd mede mogelijk gemaakt door vlasmuseum It Braakhok, Dorpsbelang Ee, Dorpshuis De Jister en Eline de Vries van Tryater. 

Tekst en foto: Klasina van der Werf