Vlasmuseum It Braakhok
Foeke Sjoerdsstrjitte 9
9131 LB Ee
Open op alle dagen tussen 10:00 - 17:00 uur
De toegang is gratis. Wolkom!
Dorp Ee
Waar zou het vlasmuseum zijn zonder deze vrijwilligers? Wij stellen ze aan u voor:
'Kennis over vlas moet bewaard blijven'
Naam: Jaap Broersma
Functie: Bestuurslid, meester-verhalenverteller en ook wel ambassadeur van Ee genoemd.
Sinds wanneer vrijwilliger?
Toen ik op 61-jarige leeftijd in de VUT ging ben ik gevraagd door het bestuur van het vlasmuseum om vrijwilliger te worden. Eén van de oprichters, Jan Wouda, was overleden en ze zochten een vervanger. Ik twijfelde of het wat voor mij was, maar ben nog altijd blij dat ik het heb gedaan.
Affiniteit met vlas?
Als klein jongetje kwam ik al in het Braakhok om hede (afval van vlas) op te halen. Daar maakten we propjes van voor onze proppeschieters. Dat was ons speelgoed van vroeger. Ik heb een boerenachtergrond en heb geleerd om vlas met de hand uit de grond te trekken. Dit gebeurt met wortel en al om een zo lang mogelijke vezel te kunnen gebruiken. Ik heb ook jaren voor boeren vlas gebonden. Dat laatste is echt een handigheidje, dat kan niet iedereen.
Grootste drijfveer:
Ik vind het belangrijk dat alle kennis over vlas bewaard blijft. Vandaar dat ik me als vrijwilliger inzet voor vlasmuseum It Braakhok in Ee. Bovendien vind ik het belangrijk dat we ons dorpje Ee met dit vlasmuseum op de kaart zetten!
'Verhaal van vroeger doorvertellen'
Naam: Sikke Tuma (In Memoriam)
Functie: Bestuurslid
Sinds wanneer vrijwilliger?
Ik ben begonnen vanaf het moment dat wij de supermarkt in Ee verkochten. Dat was in 2001. Het bestuur heeft me gevraagd vrijwilliger te worden, omdat ik vanaf die tijd meer vrije tijd had. Ik ben een ondernemer, dus geen boer. Wat dat betreft voel ik me in dit bestuur een vreemde eend in de bijt.
Affiniteit met vlas?
Ik ben opgegroeid in Ee dus daardoor ben ik bekend met het vlasgebeuren. Ik vind het leuk om erover te vertellen. Het mooiste vind ik dan ook om demonstraties te geven. Dat ligt me wel. Inmiddels heb ik geleerd om te repelen, braken en zwingelen, oftewel de bewerkingen die nodig zijn om van vlas linnen te maken.
Grootste drijfveer:
Ik vind het belangrijk om het verhaal van vroeger door te vertellen voor het dorp en de omgeving. Maar bovenal vind ik het prachtig werk om te doen, samen met de andere mannen van It Braakhok.
Sikke Tuma is op 20 april 2019 overleden. Dankbaar zijn wij voor alles wat hij voor vlasmuseum It Braakhok heeft gedaan. Wij zullen zijn betrokkenheid en enthousiasme missen.
'Vlasmuseum in stand houden'
Naam: Egbert Luinstra
Functie: Bestuurslid
Sinds wanneer vrijwilliger?
Ik help al een paar jaar mee met demonstraties voor It Braakhok. In eerste instantie ben ik gevraagd om af en toe wat te helpen, maar sinds de verbouwing in 2018 ben ik intensief betrokken bij het vlasmuseum.
Affiniteit met vlas?
Ik heb een brede interesse voor alles van vroeger. Vlas is daar een onderdeel van. Ik ben een boerenzoon en heb veel gelezen over alles wat met vlas te maken heeft. Het blijft bijzonder om te zien dat vlas zomaar uit de grond komt en dat je het ook nog kunt gebruiken voor kleding en andere producten.
Grootste drijfveer:
Ik vind het belangrijk dat we als vrijwilligers het vlasmuseum in stand houden. Als er geen mensen meer zijn die zich hier voor inzetten, dan houdt het op. Dat zou zonde zijn.
'Goed om achterom te kijken'
Naam: Onno Loonstra
Functie: Penningmeester/secretaris
Sinds wanneer vrijwilliger?
Ik ben in 2016 gevraagd door de vrijwilligers van It Braakhok gevraagd om hen te helpen op het gebied van financiën en administratie.
Affiniteit met vlas?
Ik geef geen demonstraties en rondleidingen, dus in die zin heb ik geen affiniteit met vlas. Wel vind ik het belangrijk dat het vlasmuseum blijft bestaan. In deze hectische wereld is het soms goed om even achterom te kijken.
Grootste drijfveer?
Ik vind het belangrijk om maatschappelijk betrokken te zijn. Als inwoner van Ee draag ik daarom graag mijn steentje bij aan het vlasmuseum. De heropening van It Braakhok en het kinderboek over de vlasbloem hebben me zelfs geïnspireerd tot het maken van nieuwe liedjes.
'Kinderen naar het museum 'lokken''
Naam: Klasina van der Werf
Functie: PR
Sinds wanneer vrijwilliger?
Sinds de verbouwing van het museum waarmee we in 2016 zijn begonnen. Ik ben vanuit de Dorps Ontwikkelings Maatschappij (DOM) gevraagd om de teksten voor de bordjes in het nieuwe museum te schrijven. Van het één kwam het ander. Een folder en deze website volgden en in oktober verschijnt er zelfs een kinderboek voor het vlasmuseum.
Affiniteit met vlas?
Eerlijk gezegd wist ik niet dat vlas zo'n bijzonder gewas was, totdat ik me erin verdiepte tijdens het schrijven van de teksten voor het vlasmuseum. Het is niet alleen bijzonder dat er van een vlasplant kleding kan worden gemaakt, maar ook de sociale kant van het verhaal spreekt me aan. Het is onvoorstelbaar hoe hard mensen hier vroeger in dit Braakhok hebben gewerkt voor heel weinig geld.
Grootste drijfveer?
Dat het museum behouden blijft voor de toekomst. Het is al mooi dat het museum nu elke dag geopend is en dat mensen hier zo naar binnen kunnen wandelen. De volgende stap is om ook weer kinderen naar het museum te 'lokken'. Om dat te bereiken hebben we een mooi educatieproject opgezet.
De deuren van het vlasmuseum staan overdag altijd open. Bij binnenkomst springen de lampen automatisch aan. Via een 'praatpaal' heet meneer Broersma u van harte welkom in het vlasmuseum. Hij legt uit waarom dit een 'Braakhok' wordt genoemd. Vervolgens krijgt u dankzij het introductiefilmpje van 3 minuten een duidelijk beeld over de bewerking van vlas tot linnen. Met behulp van bordjes en teksten wordt vervolgens het verhaal van vlas 'verteld' en in de vitrines staan bij de antieke gereedschappen leuke wetenswaardigheden vermeld. Met eigen ogen kunt u de oude machines achter de vitrines bewonderen en aan de hand van filmpjes is te zien hoe deze machines werken.
De magische vlasbloem
Speciale aandacht is er in het museum voor de vlasbloem. Deze bloem wordt ook wel 'magisch' genoemd. Waarom? Dat wordt in het museum al snel duidelijk. Er is zelfs een kinderboek gemaakt over 'Het meisje en de magische vlasbloem' (als onderdeel van een educatieproject). Alleen daarom is dit vlasmuseum ook voor kinderen de moeite waard om te zien!
Vlasmuseum It Braakhok in Ee is elke dag van 10.00 – 17.00 uur geopend.
De toegang is gratis. Wolkom!
Enkele reacties uit het gastenboek over het museum:
- 'Prachtig initiatief om een oud ambacht eer aan te doen. Duidelijke uitleg!'
- 'Wat een leuke verrassing op een mooie zondagavond. Klein maar fijn!'
- 'Interessant museum met enthousiaste verhalen. We hebben genoten!'
Het meisje en de Magische vlasbloem' is een kinderboek dat speciaal is geschreven voor vlasmuseum It Braakhok in Ee. Het boek gaat over Femke, een vrolijk meisje van tien jaar dat met haar vader, moeder en broertje in het gezellige dorpje Ee woont. Haar klasgenoten vinden haar vreemd, omdat ze met bloemen kan praten. Ze geloven haar niet. Op een dag ontdekt Femke een heel bijzondere bloem, Vlassie. Al snel worden ze vriendinnen. Maar de vriendschap duurt maar kort, want op een dag is Vlassie plotseling verdwenen. Waar is Vlassie? Wat is er met haar gebeurd? En zal Femke Vlassie ooit nog terugzien?
Waar te koop?
De vriendschap die tussen Femke en Vlassie ontstaat sluit naadloos aan bij het thema 'Vriendschap' van de Kinderboekenweek die op 3 oktober van start gaat. Het verhaal is geschreven door Klasina van der Werf, de sprookjesachtige tekeningen zijn gemaakt door Hanna Terpstra van Hatsaflatsa Illustraties uit Leeuwarden en Jan Jaap Roos van Work it Out uit Noardburgum heeft de vormgeving voor zijn rekening genomen.
Het boek is voor €7,50 te koop bij:
- Boekhandel Van der Velde in Dokkum
- Boekhandel Van der Velde in Leeuwarden
- Primera in Damwâld
- Ook kun je het bestellen door een mail te sturen met naam en adresgegevens naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. Dan sturen we het boek op. In dat geval komen er wel €2,50 verzendkosten overheen. De totale kosten zijn dan €10,-
Het vlaslied
Vlaslied ' Eltsenien is Oars' van Onno Loonstra. Opgenomen in de Dream Project Studios, in samenwerking met muziekjuf Zwaanette Dijkstra van basisschool De Gearing in Ee en een koor bestaande uit ruim 30 kinderen uit Ee. Aanleiding voor dit lied is het verschijnen van het boek 'Het meisje en de magische vlasbloem' van Klasina van der Werf en Hanna Terpstra. Het boek en het lied maken onderdeel uit van een educatieproject van het vlasmuseum in Ee. In deze clip zijn afbeeldingen te zien uit het boek, foto's van vlas en vlasbloemen en filmpjes die tijdens de opnames van het lied zijn gemaakt.
In de regio Noordoost-Friesland werd tot ongeveer 1960 nog vlas verbouwd. Maar doordat het bewerken van vlas zo arbeidsintensief was en omdat de lonen stegen, was het niet meer rendabel. Het gebouw waar het vlasmuseum in gevestigd is was vroeger een echt 'Braakhok'. Hier werkten mensen die moeite hadden rond te komen. Het was een soort sociale werkvoorziening. In 1976 is de Stichting Braakhok opgericht en twee jaar later is het museum geopend om te laten zien hoe hard de mensen hier vroeger gewerkt hebben om van vlas ongesponnen linnen te maken. Het museum is in 2018 vernieuwd en klaar gemaakt voor de toekomst. Vanaf nu is het elke dag geopend, dus neem gerust een kijkje bij 'It Braakhok' aan de Foeke Sjoerdsstrjitte 9 in Ee.
In dit museum leer je alles over vlas, de grondstof voor linnen. Hier wordt onder andere kleding van gemaakt, zoals broeken, shirts of jurkjes. Maar waarom is vlas zo'n bijzonder gewas? Dat wordt in het museum duidelijk gemaakt. Alles komt aan bod: van de geschiedenis van ruim 5000 jaar geleden - toen de Egyptische mummies al in linnen gewikkeld waren - tot de reden waarom vlas nog steeds zo populair is. Maar ook de sociale kant van het verhaal wordt duidelijk uitgelegd in het museum. Zo beschrijft de bekende kinderboekenschrijfster Nynke van Hichtum hoe zwaar het werk in het Braakhok was…
